سهراب فرسیو

پژوهشگر نوآور فرهنگ، هنروعلوم مردم ایران

متولد ۱۳۲۶ در قزوین

فوق‌لیسانس زبان‌ها و فرهنگ ایران‌باستان، دانشکده‌ی ادبیات دانشگاه تهران.

لیسانس ترجمه از زبان آلمانی، دانشگاه علامه طباطبایی

پژوهشگر ارشد (بازنشسته‌ی) مرکز تحقیقات رادیو تلویزیون (صدا و سیما)

نویسنده، محقق فیلم مستند و پژوهشگر فرهنگ مردم (فولکلور)

مهم‌ترین کار

رمان «گالیسا... کی‌می‌رسد باران؟»

جزئی از پژوهش‌های ۳۵ ساله‌ی سهراب فرسیو برای تهیه و تدوین دایرة‌المعارف «آب و آبیاری سنتی در فرهنگ مردم ایران»

در باره‌ی خشکسالی، نظام کاریزی و آیین‌هایی که با خود آورد و با پایان عصر کاریزی، عصرده‌هزار ساله‌ی کشاورزی سنتی در فلات مرکزی ایران، طبیعتاً رو به‌‌فراموشی و نابودی رفت.

شرح کوشش‌های متضاد اهالی دهی به‌اسم «ناهی» در سومین، چهارمین و پنجمین سال خشک؛ گروهی (اغلب پیر پاتال) خواهان باران و مجری رسوم کهن و گروهی (بیشتر بچه و نوجوان) آرزومند خشکسالی بیشتر و نابودی قطعی ده (به‌امید فراهم آمدن امکان کوچ به‌شهر).

بیان رسوم و اعتقادات در زندگی روزمره‌، با کارکردهای خاص‌ خود. بیانِ دراماتیک سنت‌های کهن و اسطوره‌ای، به‌جا مانده از چند هزار سال پیش، با هدف روشن کردن نکات تاریک زندگی روستاییان ایران، ساکن در حاشیه‌ی مخوف‌ترین کویرهای جهان رمانی ایرانی، در زمینه‌ی «رئالیسم جادویی».

رمان «گالیسا... کی‌می‌رسد باران؟» در ۴۵۳ صفحه، در اول آبان ۹۱، منتشر شد. نتایج ۲۰ سال تحقیق و ۱۵ سال نگارش سهراب فرسیو.


مقالات

  • «آقای شهید»، تحقیق در مورد زندگی مدرس، همراه با تک‌نگاری (مونوگرافی) روستای سرابه‌ی کَچو مِثقال زَوارِه (زادگاه مدرس)، مندرج در ۴ شماره مجله‌ی سروش- شماره‌های ۳۱ تا ۳۴، آذر تا دی ۱۳۵۸.

  • «واقعیت‌های اقتصادی در جهان امروز»، معیار (ماهنامه)، شماره ۲ و ۳، ۱۳۷۰.

  • «فلات مرکزی ایران و تمدن کاریزی»، نمایه پژوهش، سال چهارم، شماره ۱۳ و ۱۴، بهار و تابستان ۱۳۷۹.

  • «نقدی بر آثار و افکار آلوین تافلر»، پیام پژوهش، شماره‌های ۸ و ۹، سال دوم، اردیبهشت و خرداد ۱۳۷۵.

  • «اگر چشمه‌ها به‌بار نمی‌نشست، ایران وارد عصر تاریخی نمی‌شد» (در پاسخ به‌مسئول حفاری شهر سوخته زابل)، نوروز (روزنامه)، شماره ۲۳۹، سه‌شنبه ۲ بهمن ۱۳۸۰.

  • ویراستار فصلنامه‌ی «مطالعات ملی»، سال اول، شماره‌ی یک تا سه، پاییز و زمستان ۱۳۷۸ و بهار ۱۳۷۹.

از پایه‌گذاران و سردبیر برخی شمارگان فصلنامه‌ی «فرهنگ مردم» مربوط به‌ادبیات و هنر، رسوم مربوط به‌آبیاری و کشاورزی سنتی.

  • «پیشه‌های سنتی، پیله‌وری و قالگری»، شماره‌ی اول، بهار ۱۳۸۱.

  • «نگرشی نو به‌فرهنگ مردم و محیط زیست»، شماره دو، تابستان ۱۳۸۱.

  • «شب شاشی» (داستان کوتاه- در شماره ویژه‌ی ادبیات داستانی)، سال دوم شماره ۱، بهار ۱۳۸۲.

  • «در باره‌ی مینیاتور» ، سال دوم، شماره‌ی ۶ و ۷، تابستان و پاییز ۱۳۸۲.

  • «روش پژوهش براي رسانه‌هاي ديداري / آسيب‌شناسي فيلم مستند در ايران»، اول مرداد ۱۳۸۵ ShortFilm-News

  • «گره تقسیم کار در ساخت فیلم مستند»، ۱۳۸۴، Short-Film-News


جشنواره

  • بیست و دومین جشنواره بین‌المللی فیلم‌های آموزشی- تربیتی رشد (۱۳۷۱) تندیس زرین برای فیلم «آخرین حلقه‌ی زنجیر» (بسته‌بندی).

  • بیست و چهارمین جشنواره بین‌المللی فیلم‌های آموزشی- تربیتی رشد (۱۳۷۳) بهترین متن تحقیقی برای فیلم «قصه‌ی کوتاه چندهزار ساله».

  • جشنواره‌ی طلای سرخ (زعفران) در قاین خراسان، «فرهنگ مردم، سینما و ارزش‌های تمدن امروز» (مقاله)، ویژه‌نامه‌ی جشنواره. آبان ۱۳۸۱.

  • جشنواره فرهنگ و صنعت، آذر ۱۳۸۳ ، مرکز گسترش سینمای مستند و تجربی.

  • عضو هیئت داوران سومین جشنواره‌ی بین‌المللی فیلم کوتاه – اصفهان ۰۲/۰۲/۱۳۸۴.

  • بحث و بررسی: سومین روز هفته‌ی سینمای مستند (مستند به‌مثابه صنعت) دوره‌ی سال‌های ۴۰ تا ۵۰ سینمای مستند ایران ۰۷/۱۰/۱۳۸۳.


برنامه‌‌های رادیویی

  • نویسندگی برنامه‌ی مستقل هفتگی«نقد کتاب»، به‌مدت نیم‌ساعت، شبکه‌ی سراسری رادیو ایران، ۵۳ -۱۳۵۲

  • نویسندگی برنامه‌ی نقد کتاب، به‌مدت نیم‌ساعت در برنامه‌ سه ساعته‌ی هفتگی «فرهنگ مردم» به‌تهیه‌کنندگی سید ابوالقاسم انجوی شیرازی، شبکه‌ی سراسری رادیو ایران، ۱۳۵۷ -۱۳۵۶.

  • نویسندگی و تهیه‌کنندگی برنامه‌ی یک ساعته هفتگی «فرهنگ مردم» (۶۴ برنامه)، شبکه‌ی سراسری رادیو ایران، ۵۹ – ۱۳۵۸.

  • نویسندگی و تهیه‌کنندگی برنامه‌ی هفت بخشی ویژه‌ی نوروز، شبکه‌ی سراسری رادیو ایران، ۱۳۶۰.

  • نویسندگی ده برنامه‌ی «در انتهای شب» (از ساعت ۲۳ تا ۲۴)، شبکه‌ی اول رادیو ۱۳۷۷.

  • نویسندگی برنامه‌ی هفتگی «هنرهای تجسمی» (هشت هفته)، شبکه‌ی دوم رادیو ۱۳۷۷.


فیلم‌ها

  • «آقای شهید»، فیلم مستند براساس تحقیق: «مدرس، مردی از تبار پیامبر»، مندرج در ۴ شماره مجله‌ی سروش. به‌تهیه‌کنندگی واحد فعالیت‌های فرهنگی صدا و سیما (رادیو- تلویزیون)، ۱۳۵۸.

  • «بازرگانی، دیروز، امروز، فردا»؛ پژوهش، کارگردانی، گفتار (نریشن)، به‌سفارش اداره‌ی کل روابط عمومی وزارت بازرگانی، ۱۳۷۱.

  • سری چهار بخشی- روی‌هم چهار ساعت- فیلم مستند «آب و آبیاری سنتی در ایران» (زمان تولید: ۶۵-۱۳۶۳). بخش «قنات، مبارزه با بیابان» (به‌مدت ۳۰ دقیقه) برنده‌ي بهترین فیلم تحقیقی از جشنواره‌ی فجر، جشنواره‌ی روستا (جهاد سازندگی) و بهترین فیلم تحقیقی از فستیوالA.B.U. (اتحادیه‌ی رادیو تلویزیون‌های آسیا و اقیانوسیه)، ۱۳۶۶. تحسین شده در جشنواره‌ی تولیدات تلویزیونی، زیباکنار، ۱۳۷۶.

  • «آخرین حلقه‌ی زنجیر»، فیلم مستند، براساس تحقیق «بسته‌بندی»، قطع رحلی (A۴)، ۲۳۴ صفحه، به‌سفارش مرکز مستند‌سازی فولاد مبارکه، تیراژ محدود، (خرداد ۱۳۶۹)، نمایش فیلم ۱۳۷۲.

  • «به‌کوه مهربان بیندیش» (بر اساس تحقیق«تکنولوژی‌های سازگار» فناوری‌های سنتی سازگار با محیط‌های بیابانی: قنات و تأسیسات روی آن، چون آسیاب- تاریخچه قنات «گالیسا» در نائین- با مظهری (دهنه‌ی قنات) در کنار معبدی مهری که در کنار مسجدی باقی مانده بود. ۱۳۷۳

  • - «پی.یو ۲۸» (فیلم صنعتی Pu.۲۸- واحد خنک‌کننده شمش، ساخت ایران، در مجتمع فولاد مبارکه) : پژوهش، سناریو، گفتار؛ برنده‌ی بهترین تحقیق و نگارش در جشنواره بین‌المللی فیلم و ویدئوی سوره، اصفهان، ۱۳۷۵

  • «تا چراغی روشن شود»؛ به‌سفارش وزارت نیرو، شرکت سهامی برق منطقه‌ای تهران، آبان ۱۳۸۲.

  • جواهرات ملی (گواهان تاریخ) سال ساخت: ۲۰۰۸ Witnesses of History))- Iranian National -Royal- Jewels / Treasury of National Jewels

  • سکه و اسکناس ۰۷/۱۰/ ۲۰۱۰ فيلمي در باره‌ي فعاليت‌هاي سازمان نشر اسكناس و ضرابخانه‌ي بانك مركزي


ترجمه‌ی داستان‌های کوتاه از آلمانی

  • «شبیه به‌آنچه در داستان‌های مستهجن رخ می‌دهد»، هاینریش بل، کیهان فرهنگی، سال چهارم، بهمن ۱۳۶۶

  • «بازگشت»، بوریس رژابنین، کیهان فرهنگی سال پنجم، دی ۱۳۶۷

ترجمه‌ی دو داستان (آماده چاپ) با سعید فرهودی:

  • «محکمه‌ی خدایان»، فرانتس فومن.

  • «فرار»، کریستینا ولف.